Zabawki Montessori wspierające naturalny rozwój ruchowy

Montessori – czyli alternatywny sposób wychowania dziecka cz. 5

Zadziwiające jest, jak dziecko w pierwszym roku życia uczy się łapać i puszczać przedmioty, kopać, czołgać, raczkować, siedzieć czy wstawać, jak ma już kontrolę nad swoim ciałem.

Im więcej dziecko ma możliwości ruchu, tym większy będzie jego rozwój. Częstym powodem płaczu i niezadowolenia jest to, że dziecko ma ograniczone możliwości poruszania się. Niestety obecnie istnieje wiele wynalazków, które ograniczają naturalny rozwój ruchu dziecka, np. chodziki. Cały czas upewniaj się, czy Twoje dziecko spędza tak wiele czasu jak to możliwe w sytuacjach, gdy może poruszać każdą częścią swojego ciała.

Nadchodzi taki fascynujący moment, gdy dziecko, które wpatrywało się w zabawkę, nagle ją chwyta i wprawia w ruch. Dosłownie zaczęło zmieniać świat :)

Co trzeba wiedzieć o zabawkach, by jak najbardziej wspierały rozwój dziecka?

1. Zabawka nie może być zbyt łatwa lub zbyt trudna. Gdy jest zbyt łatwa – dziecko szybko się nią znudzi, gdy zbyt trudna spowoduje zdenerwowanie i frustrację. Do Ciebie rodzicu należy ocena, czy zabawka jest odpowiednia,
2. Zabawki wiszące powinny być wymieniane co jakiś czas, by wzbudzać zainteresowanie i radość dziecka,
3. Szanuj pracę dziecka i nie przerywaj mu pracy – gdy dziecko się czymś bawi, coś tworzy ma bardzo ważne zadanie do wykonania. Postaw się w jego sytuacji i pomyśl, jaka byłaby Twoja reakcja, gdyby ktoś przerwał Ci ważne zadanie, które właśnie wykonujesz,
4. Zabawki powinny być naturalnych surowców – najlepiej drewniane lub z tkaniny. Jeśli już mają być z plastiku to upewnij się, że produkcja była w kraju w którym normy bezpieczeństwa są na wysokim poziomie. W pierwszych, bardzo wrażliwych miesiącach życia zapewnijmy dziecku różnorodność doznań różnych materiałów drewnianych, z jedwabiu, bawełny, wełny, metalu.

Drewniane zabawki Montessori są naturalne i mają w sobie coś poetyckiego. Wytwarzają w dziecku poczucie bliskości z naturą, drzewami, stołem, czy podłogą. Drewna nie można łatwo zepsuć, złamać, rozbić w przeciwieństwie do plastiku. Drewniane zabawki mogą służyć przez długi czas i żyć razem z dzieckiem. W przeciwieństwie do sztucznych zabawek plastikowych, które szybko się psują i dziecko nie widzi dla nich przyszłości.

Gdy wybierasz zabawkę dla dziecka, zadaj sobie następujące pytania:

Co dziecko będzie z nią robiło?

Czy zabawka będzie do czegoś zachęcała dziecko? może do podjęcia decyzji? może do szukania nowych idei?

Jak długo dziecko będzie się nią bawić?

Czy będzie zachęcała do odkrywania, spędzania czasu razem?

Jest wiele pięknych zabawek drewnianych i materiałowych, ale często brakuje zabawek, które pozwoliłyby osiągnąć jakiś cel. Zabawki, dzięki którym osiągany jest jakiś cel wzmacniają wyobraźnię. Rozwój wyobraźni nie przychodzi z niczego. Kreatywność ma swoje źródło w zmysłowych doświadczeniach w rzeczywistym świecie.

Wybierajmy takie zabawki, które pozwalają na ukończenie jakiegoś zadania, które mają początek i koniec. Np. jeśli dziecko wrzuci klocki o określonym kształcie do odpowiednich otworów w pudełku, to poczuje satysfakcję i zechce powrócić do tego zadania od początku.

Korzystanie z zabawek drewnianych zamiast plastikowych pomaga w doświadczaniu naturalnego świata, kolorów drzewa, jego cieni  oraz różnej wagi i rozmiarów. Dobra jakość uczy dziecko szacunku dla własnych zabawek. Gdy dziecko od początku uczy się doceniać piękno, wówczas w późniejszym okresie stwarza sobie piękny dom oraz żyje w harmonii oraz porządku.

Trzymaj zabawki na półkach

Zabawki powinny znajdować się w każdym pomieszczeniu, gdzie dziecko ma dostęp. Każda zabawka powinna mieć swoje miejsce. W metodzie Montessori nie jest zalecane trzymanie zabawek w wielkich pudłach (no chyba, że jest to pudełko tylko na 1 rodzaj zabawki, np. klocki), gdzie znikają wśród innych i nie można niczego odnaleźć. Lepiej postawić je na półeczkach, gdzie jest przejrzystość i porządek.

Obserwuj, którymi zabawkami dziecko się bawi najczęściej, a które zabawki odkłada w kąt (te lepiej schować). Trzymaj zabawki w miejscu dostępnym dla dzieci.

Ucz odkładania zabawek na miejsce

Dzieci biorą przykład z nas dorosłych. Jeśli za każdym razem z niechęcią i wstrętem sprzątasz po dziecku - to jakich zachowań ono się uczy? Odkładaj zabawkę na miejsce wolno i z radością. Dziecko obserwuje jaką pracę wykonujesz i po pewnym czasie zacznie Cię naśladować. Rozwiązaniem idealnym byłoby, gdyby dziecko przed sięgnięciem po nową zabawkę odkładało tą którą aktualnie się nie bawi. Gdy ma zbyt dużo zabawek przy sobie może mieć problem z ustaleniem, co gdzie leżało i zniechęcić się. Gdy w Twoim działaniu będzie systematyczność i radość z wykonywanej pracy, zaskoczysz się po pewnym czasie, że najlepszą zabawą dla dziecka może być właśnie odkładanie rzeczy na swoje miejsce.

Nie przeszkadzaj w zabawie

Jeśli dziecko wykonuje jakieś zadanie z zabawką czy inne, które angażuje go fizycznie lub umysłowo (byle nie oglądanie TV!) - uszanuj jego działanie i nie przerywaj mu. Jeśli nie prosi o pomoc - nie przerywaj. W ten sposób okazujesz wielki szacunek dla jego pracy.

A na koniec: "Koncentracja jest najbardziej niezbędna w rozwoju dziecko kształtuje swój charakter i społeczne zachowanie. Pochwała, pomoc czy nawet spojrzenie może wystarczyć, aby przerwać dziecku jego skupienie i zepsuć jego działanie. To może wydawać się niezrozumiałe, ale może się to stać nawet wtedy, kiedy dziecko jest świadome tego, że jest obserwowane. Co więcej, bardzo często dzieje się tak, że po tym jak ktoś sprawdził jak nam idzie, zobaczył, co robimy nie potrafimy dalej wykonywać naszego zadania.

Umiejętność nie przeszkadzania dziecku w trakcie jego działania nauczyciel i rodzic nabywa wraz z praktyką, tak jak wszystko inne, ale nie jest to łatwe zadanie.Jaką radę możemy dać naszym mamom? Ich dzieci powinny pracować nad czym interesującym: nie powinniśmy im niepotrzebnie pomagać, przeszkadzać w trakcie wykonywania jakiejś inteligentnej pracy" Maria Montessori

W kolejnych wpisach opiszę kolejne aspekty metody Montessori. Pozostańmy w kontakcie: https://www.facebook.com/zabawkizpasja/

Dziękuję Ci, za czas poświęcony na przeczytanie tego artykułu. Mam nadzieję, że jego treść była wartościowa dla Ciebie. Jeśli tak - UDOSTĘPNIJ proszę ten wpis na facebooku. Chciałabym, aby jak najwięcej wartościowej treści trafiło do jak największej liczby osób.

Zapraszam do sklepu, gdzie znajdziesz szeroki wachlarz zabawek kreatywnych, edukacyjnych, drewnianych wspomagających rozwój umysłowy i fizyczny: www.zabawkizpasja.pl

Źródła:

„Radosne dziecko” – niezbędnik Montessori od narodzenia do Lat Trzech, Susan Mayclin Stephenson